femínistauppeldið
"mum? when we had a car in Iceland, who drove it?"
uhh bara við... sögðum við foreldrarnir (e. just both of us we answered a bit bewildered)
"Oh wow! I didn't know you could drive a car, mum!"
What!
Í huganum fór ég að reyna muna hver keyrði oftast bílinn (sem við áttum fyrir aðeins þremur árum)..og yfirleitt var það ég sem gerði það. Ég keyrði þær á leikskólann daglega og reyndar sá um að þrífa hann, koma honum í viðgerð og í gegnum skoðun. Hvaðan kom þetta hugsaði ég! OH god, ég sem hélt að mér væri að takast að ala upp sæmilega góðan og meðvitaðan femínista.
En svo fór ég að hugsa um umhverfið sem við búum í akkurat núna og er ekki sagt að það taki heilt þorp til að ala upp barn. Þorpið okkar nú um stundir er í Skotlandi gæti það verið að það sé hryllilega gamaldags OG karlrembulegt. (bara af því að allir virðast tjá sig á listum á öldum alnetsins)
1. Hér taka konur í miklum meirihluta nafn mannsins síns þegar þær giftast og því kenndar við þá sem eftir er. Það er kannski ekkert mikið skárra á Íslandi þ.e. flestar eru við kenndar við feður okkar en reyndar hefur fólk val og getur auðveldlega kennt barnið við móðurina og það sem meira er við höldum í okkar eigin ídentítet þegar við giftumst! Það er sama hversu oft ég leiðrétti konuna á skrifstofu grunnskóla stelpnanna-alltaf er ég kölluð Mrs. Thoroddsen.
2. Við höfum orðið þess áskynja að það þyki ennþá mjög mikilvægt að giftast áður en tekið er til við að eignast börn. (Stelpurnar komu eitt sinn úr skólanum ægilega hneykslaðar að við hefðum gifst eftir að þær hefðu fæðst! Við minntum þær á að það hefði verið mun skemmtilegra að hafa þær á staðnum og fyrir þær að vera viðstaddar) Ekki það Íslensk pör virðast gera allt í vitlausri röð ef miðað er við hefðirnar (þessar vestrænu)
3. Leikskólar og barnapössun eru það dýr að foreldrar verða í flestum tilfellum að gera ráðstafanir til að vera heima með börnum fyrstu 5 ár barnsins. Þetta þýðir í velflestum tilfellum að sá sem lægst launaði aðilinn á heimilinu þ.e. móðirin þarf að gera hlé á sínum ferli, minnka verulega við sig vinnu eða hreinlega hætta í vinnunni. Einnig er almennt litið niður á að setja börn í pössun 5 daga vikunar í 8 tíma...það geti ekki haft góð áhrif á tilfinningalíf barna. Frekar jafnréttislega þenkjandi vinkonur mínar hér ná ekki hausnum utan um það að stelpurnar hafi verið í leikskóla alla vikuna á fróni. Þó þær segi það ekki berum orðum finnst þeim það jaðra við vanrækt. Frönsk vinkona mín hér lögfræðingur er hins vegar á nákvæmlega á sama báti og ég. Hefði ekki getað stundað vinnu sína öðruvísi, rekið heimili öðruvísi en með école maternel. Hér eru leikskólar aðeins lausn, nokkra daga á viku oft aðeins hálfan daginn. Þeir hafa ekki sömu stöðu og bæði á Íslandi og Frakklandi sem skólar eða hluti af menntagöngunni.
4. Eftir að hafa verið nokkur ár heima festast síðan þessa sömu mæður og ná ekki að komast á vinnumarkaðinn, tækifærin farin, sjálfsálit og þor oft á tíðum minna. Skólarnir (þá er ég að tala um ríkisskólana, ég hef ekki grænan grun um hvernig þessu er háttað í einkaskólasýsteminu) treysta mikið hér á sjálfboðastarf foreldra til þess að koma með krökkunum í ferðir, til þess að sjá um eitt og annað í skólastarfinu m.a. er bókasafn skólans rekið af sjálfboðaliðum úr foreldrahópnum. Yfirleitt eru það mæður sem taka þetta að sér. Skilaboðin eru þessi, þið sitjið hvort eð er heima og gerið ekkert-viljiði ekki að börnin ykkar séu í skóla sem sé samkeppnishæfur.
4. Viðhorf til heimavinnandi mæðra: Ég las grein í Times um daginn þar sem var viðtal við nokkra feður sem höfðu tekið það hlutskipti að sér að vera heima með börnin. Þeir nefndu allir að það myndi reynast þeim ómögulegt eða mjög erfitt að komast aftur á atvinnumarkaðinn, þeir yrðu ekki samkeppnishæfir, þeir væru litnir hornauga bæði af öðrum feðrum og heimavinnandi mæðrum. Þeir væru oft ekki velkomnir á playdate eða playgroupe. Allir nefndu þeir að þetta verkefni að hugsa um börnin sín, ala upp og sjá um heimilið væri það erfiðasta sem þeir hefðu nokkurn tímann tekist á við. Einn þeirra sagði að hann kviði því í hvert skipti þegar hann þyrfti að segja öðrum karlmönnum "When I need to tell them that I do nothing" og flestir viðmælendur hans hyrfu eftir að við þær fréttir og hann sjálfur þætti óáhugaverður, jafnvel lúser. Really? hvað segir þetta um álit fólks á lífsævistarfi margra kvenna hér í Bretlandi og víðar. Á Íslandi er það jafnvel verra þar sem heimavinnandi mæður eru varla til því það hefur enginn efni á því. En þessum upplýsingum miðlum við til barna okkar. Það er einskis virði að koma börnum á legg með sómasamlegum hætti. Hitt er mun meira virði að vinna í "fierce" samkeppnismiðuðu umhverfi þar sem peningar flæða inn og út. Kennarar og leikskólakennarar, störf sem miða að því að koma börnum sæmilega á legg eru stórlega vanmetin og þetta eru láglaunastéttir og já að sjálfsögðu kvennastéttir.
5. Konungsfjölskyldan...ó hvar ætti ég að byrja: Prinsessan af Cambridge og þau hjón endurspegla ALLT sem er að bresku samfélagi. Prinsessan virðist ekki vera neitt annað en ákaflega fín og smekkleg útúngunarvél og sem með tilveru sinni gerir ekkert annað en einmitt að slá gylltum ljóma á stöðu konunar í Bretlandi. Það að hér sé menntuð sjálfstæð kona úr í einum fínasta háskóla landsins (Skotlands) virðist ekki skipta neinu máli heldur hversu oft hún hafi látið sjá sig í þessum eða hinum kjólnum. Einnig virðist sem allir hafi skotleyfi á útlit hennar, hvort hún líti of vel strax eftir fæðingu eða ílla út á meðgöngu. Hversu mikið hún megi þyngjast eða léttast og hversu hratt. Á meðan útlit Prinsins skiptir fólk miklu minna máli eða engu. Hann gegnir mun mikilvægari hlutverki, það sem hann gerir (hvað gerir hann?) er vinna, svo eru hann og bróðir hans hetjur fyrir það eitt að láta sjá sig í herbúningi. Ég velti því fyrir mér hvernig þau muni svara Karlottu Elísabetu Díönu litlu þegar hún spyr þau hvort Kate geti yfir höfuð keyrt bíl?
uhh bara við... sögðum við foreldrarnir (e. just both of us we answered a bit bewildered)
"Oh wow! I didn't know you could drive a car, mum!"
What!
Í huganum fór ég að reyna muna hver keyrði oftast bílinn (sem við áttum fyrir aðeins þremur árum)..og yfirleitt var það ég sem gerði það. Ég keyrði þær á leikskólann daglega og reyndar sá um að þrífa hann, koma honum í viðgerð og í gegnum skoðun. Hvaðan kom þetta hugsaði ég! OH god, ég sem hélt að mér væri að takast að ala upp sæmilega góðan og meðvitaðan femínista.
En svo fór ég að hugsa um umhverfið sem við búum í akkurat núna og er ekki sagt að það taki heilt þorp til að ala upp barn. Þorpið okkar nú um stundir er í Skotlandi gæti það verið að það sé hryllilega gamaldags OG karlrembulegt. (bara af því að allir virðast tjá sig á listum á öldum alnetsins)
1. Hér taka konur í miklum meirihluta nafn mannsins síns þegar þær giftast og því kenndar við þá sem eftir er. Það er kannski ekkert mikið skárra á Íslandi þ.e. flestar eru við kenndar við feður okkar en reyndar hefur fólk val og getur auðveldlega kennt barnið við móðurina og það sem meira er við höldum í okkar eigin ídentítet þegar við giftumst! Það er sama hversu oft ég leiðrétti konuna á skrifstofu grunnskóla stelpnanna-alltaf er ég kölluð Mrs. Thoroddsen.
2. Við höfum orðið þess áskynja að það þyki ennþá mjög mikilvægt að giftast áður en tekið er til við að eignast börn. (Stelpurnar komu eitt sinn úr skólanum ægilega hneykslaðar að við hefðum gifst eftir að þær hefðu fæðst! Við minntum þær á að það hefði verið mun skemmtilegra að hafa þær á staðnum og fyrir þær að vera viðstaddar) Ekki það Íslensk pör virðast gera allt í vitlausri röð ef miðað er við hefðirnar (þessar vestrænu)
3. Leikskólar og barnapössun eru það dýr að foreldrar verða í flestum tilfellum að gera ráðstafanir til að vera heima með börnum fyrstu 5 ár barnsins. Þetta þýðir í velflestum tilfellum að sá sem lægst launaði aðilinn á heimilinu þ.e. móðirin þarf að gera hlé á sínum ferli, minnka verulega við sig vinnu eða hreinlega hætta í vinnunni. Einnig er almennt litið niður á að setja börn í pössun 5 daga vikunar í 8 tíma...það geti ekki haft góð áhrif á tilfinningalíf barna. Frekar jafnréttislega þenkjandi vinkonur mínar hér ná ekki hausnum utan um það að stelpurnar hafi verið í leikskóla alla vikuna á fróni. Þó þær segi það ekki berum orðum finnst þeim það jaðra við vanrækt. Frönsk vinkona mín hér lögfræðingur er hins vegar á nákvæmlega á sama báti og ég. Hefði ekki getað stundað vinnu sína öðruvísi, rekið heimili öðruvísi en með école maternel. Hér eru leikskólar aðeins lausn, nokkra daga á viku oft aðeins hálfan daginn. Þeir hafa ekki sömu stöðu og bæði á Íslandi og Frakklandi sem skólar eða hluti af menntagöngunni.
4. Eftir að hafa verið nokkur ár heima festast síðan þessa sömu mæður og ná ekki að komast á vinnumarkaðinn, tækifærin farin, sjálfsálit og þor oft á tíðum minna. Skólarnir (þá er ég að tala um ríkisskólana, ég hef ekki grænan grun um hvernig þessu er háttað í einkaskólasýsteminu) treysta mikið hér á sjálfboðastarf foreldra til þess að koma með krökkunum í ferðir, til þess að sjá um eitt og annað í skólastarfinu m.a. er bókasafn skólans rekið af sjálfboðaliðum úr foreldrahópnum. Yfirleitt eru það mæður sem taka þetta að sér. Skilaboðin eru þessi, þið sitjið hvort eð er heima og gerið ekkert-viljiði ekki að börnin ykkar séu í skóla sem sé samkeppnishæfur.
4. Viðhorf til heimavinnandi mæðra: Ég las grein í Times um daginn þar sem var viðtal við nokkra feður sem höfðu tekið það hlutskipti að sér að vera heima með börnin. Þeir nefndu allir að það myndi reynast þeim ómögulegt eða mjög erfitt að komast aftur á atvinnumarkaðinn, þeir yrðu ekki samkeppnishæfir, þeir væru litnir hornauga bæði af öðrum feðrum og heimavinnandi mæðrum. Þeir væru oft ekki velkomnir á playdate eða playgroupe. Allir nefndu þeir að þetta verkefni að hugsa um börnin sín, ala upp og sjá um heimilið væri það erfiðasta sem þeir hefðu nokkurn tímann tekist á við. Einn þeirra sagði að hann kviði því í hvert skipti þegar hann þyrfti að segja öðrum karlmönnum "When I need to tell them that I do nothing" og flestir viðmælendur hans hyrfu eftir að við þær fréttir og hann sjálfur þætti óáhugaverður, jafnvel lúser. Really? hvað segir þetta um álit fólks á lífsævistarfi margra kvenna hér í Bretlandi og víðar. Á Íslandi er það jafnvel verra þar sem heimavinnandi mæður eru varla til því það hefur enginn efni á því. En þessum upplýsingum miðlum við til barna okkar. Það er einskis virði að koma börnum á legg með sómasamlegum hætti. Hitt er mun meira virði að vinna í "fierce" samkeppnismiðuðu umhverfi þar sem peningar flæða inn og út. Kennarar og leikskólakennarar, störf sem miða að því að koma börnum sæmilega á legg eru stórlega vanmetin og þetta eru láglaunastéttir og já að sjálfsögðu kvennastéttir.
5. Konungsfjölskyldan...ó hvar ætti ég að byrja: Prinsessan af Cambridge og þau hjón endurspegla ALLT sem er að bresku samfélagi. Prinsessan virðist ekki vera neitt annað en ákaflega fín og smekkleg útúngunarvél og sem með tilveru sinni gerir ekkert annað en einmitt að slá gylltum ljóma á stöðu konunar í Bretlandi. Það að hér sé menntuð sjálfstæð kona úr í einum fínasta háskóla landsins (Skotlands) virðist ekki skipta neinu máli heldur hversu oft hún hafi látið sjá sig í þessum eða hinum kjólnum. Einnig virðist sem allir hafi skotleyfi á útlit hennar, hvort hún líti of vel strax eftir fæðingu eða ílla út á meðgöngu. Hversu mikið hún megi þyngjast eða léttast og hversu hratt. Á meðan útlit Prinsins skiptir fólk miklu minna máli eða engu. Hann gegnir mun mikilvægari hlutverki, það sem hann gerir (hvað gerir hann?) er vinna, svo eru hann og bróðir hans hetjur fyrir það eitt að láta sjá sig í herbúningi. Ég velti því fyrir mér hvernig þau muni svara Karlottu Elísabetu Díönu litlu þegar hún spyr þau hvort Kate geti yfir höfuð keyrt bíl?
Ummæli